- زمان بازدید: نیمه اول سال 7:30 الی 20 نیمه دوم سال 7:30 الی 17.
- آدرس دقیق: مشهد، چهار راه شهدا، آرامگاه نادر، موزه باغ نادری.
یکی از اصلی‌ترین مقاصد سفر به مشهد دیدار از آرامگاه نادرشاه افشار است. آرامگاه نادرشاه افشار که بنیان‌گذار سلسله افشاریه در ایران است، امروزه به یکی از جاذبه‌های گردشگری تبدیل شده است و پس از حرم امام رضا (ع) می‌توان این مکان را مهم‌ترین مکان تاریخی شهر مشهد نام برد.
تاریخچه و قدمت آرامگاه نادرشاه
شهر مشهد در طول تاریخ از شهرهای مهم ایران به شمار می‌رفته است. این شهر در زمان افشاریه پایتخت ایران بوده است زیرا نادرشاه در خراسان قیام کرد و زمانی که به پادشاهی رسید مشهد را به عنوان پایتخت ایران انتخاب کرد. وی مقبره‌ای برای خود در سال 1143 ساخت، سپس بعد از بازگشت از هند و جمع‌آوری فتوحات جنگی مقبره‌ای دیگر برای خود ساخت و در این مقبره از سنگ‌های سیاه مرمری که از آذربایجان آورده بود استفاده کرد. گفتنی است نادرشاه مقبره خانوادگی دیگری به نام عمارت خورشید نیز ساخته است. مرگ نادرشاه در یکی از جنگ‌ها و به دست جمعی از سربازان وی بود و پس از مرگ بدن او را به هرات فرستاده و در یکی از مقبره‌های آن‌جا به خاک سپرده شد.
در زمان قاجار، آقامحمد خان قاجار به دلیل علاقه و احترامی که به نادرشاه به سبب فتوحات وی داشت، پیکر او را به تهران منتقل کرد. چندی بعد قوام السلطنه در سال 1296 پیکر نادرشاه را در یکی از مقبره‌های ساخته شده به خاک سپرد. در سال 1335 انجمن آثار ملی ایران برای نکوداشت مقام نادرشاه تصمیم به ساخت مقبره‌ای جدید برای او گرفت و ساخت آن را به هوشنگ سحیون که از معماران به نام ایران است، سپرد. برای ساخت مقبره کنونی مبلغی بالغ بر 55 میلیون تومان هزینه برد. گفتنی است بیشتر این بودجه با کمک مردمی که هزینه‌ای گران‌تر برای بلیط‌های تهران مشهد پرداخت می‌کردند، به دست آمد.
بخش‌های اصلی آرامگاه نادرشاه
آرامگاه نادرشاه درون باغی به نام باغ نادری قرار دارد. باغ نادری به سه بخش اصلی تقسیم شده است. بخش مرکزی که همان مقبره نادرشاه و محل تدفین وی است و دو بخش دیگر تالار موزه هستند.
مقبره نادرشاه
جالب توجه‌ترین مکان این مقبره تندیس زیبایی از نادرشاه سوار بر به همراه تعدادی از سربازان وی است که بر روی یک حجم سنگی قرار دارد و همین مورد به زیبایی بیشتر این تندیس افزوده است. این تندیس در ابتدای ورود به مجموعه دیده می‌شود. مجسمه مذکور وزنی برابر با 14600 کیلوگرم دارد و به دست هنرمندانه ابوالحسن فقیهی که از مجسمه‌سازهای به نام ایرانی است، ساخته شده است.
در طراحی و ساخت مقبره نمادهای جالب توجهی به کار رفته است که همین موارد به اهمیت معماری این بنا می‌افزاید. در طراحی این بنا و معماری آن قطعات بزرگی به کار رفته تا یادآور عمارت خورشید ساخته شده توسط خود نادرشاه باشد. سنگ‌های استفاده شده در ساخت این بنا از سنگ‌های گرانیت کوه‌سنگی مشهد هستند که به دلیل ظاهر سرسخت و بافت خشنی که دارند، عظمت نادرشاه را به رخ می‌کشند. دیوارهای داخلی با استفاده از سنگ مرمر مراغه که به رنگ قرمز است ساخته شده تا نشانی از قتل ناجوانمردانه نادرشاه باشد. از دیگر نمادهای جالب این معماری پوشش مقبره به صورت یک چادر عشایری است. دلیل استفاده از چادر عشایری، تولد و مرگ نادرشاه در یک چادر عشایری است تا این مورد بتواند یادآور زندگی وی باشد.
تالارهای موزه
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد در این آرامگاه دو تالار موزه وجود دارد. در یکی از این تالارها انواع سلاح‌هایی از دوره نادرشاه، ابزار سوارکاری، لباس‌های جنگی مرتبط به آن دوره، تابلوهای نقاشی از نبردهای معروف نادرشاه، نسخه‌های خطی مانند تاریخ جهانگشای نادری و ... وجود دارد. از جالب‌ترین دیدنی‌هایی که در این موزه قرار دارد، دو شمشیر متعلق به نادرشاه است که بر روی یکی از آن‌ها عبارت «السلطان نادر» و بر روی دیگری شعر «هست سلطان بر سلاطین جهان / شاه شاهان نادر صاحب قرآن» نوشته شده است.
تالار موزه دوم به زندگی نادرشاه پرداخته و در آن اتفاقات زندگی این پادشاه ایرانی به تصویر کشیده شده است. همچنین در این موزه می‌توانید ظروف و به طور کل اشیای مرتبط به دوران صفویه تا قرن معاصر را ببینید.
به جز بخش‌های اصلی، بخش‌های فرعی جالبی در این باغ وجود دارد که دیدار آن‌ها خالی لطف از نیست. از این بناها می‌توان به کتابخانه، تالارهای اجتماع و گلخانه اشاره کرد. گفتنی است به جز مقبره نادرشاه آرامگاه محمد تقی خان پسیان سردار خراسان نیز در گوشه شمالی این مجموعه وجود دارد. وی اولین فرد ایرانی است که در دوره آموزش خلبانی شرکت کرده و از معروف‌ترین نظامیان اواخر دوره قاجاریه است. این آرامگاه نیز با طراحی هوشنگ سیحون ساخته شده است.
چگونه از آرامگاه نادرشاه دیدن کنیم؟
آرامگاه نادرشاه در شهر مشهد، خیابان شیرازی، چهارراه شهدا و یا نادری سابق، ضلع غربی چهارراه واقع شده است. یک چهارراه بالاتر از حرم، می‌توانید این آرامگاه را مشاهده کنید. اگر در هتل‌های نزدیک به حرم اقامت دارید، می‌توانید مسیری 5 دقیقه‌ای را طی کنید و به راحتی به این مکان برسید؛ و اگر از حرم دور هستید، می‌توانید از اتوبوس‌های درون شهری که به سمت حرم مطهر می‌روند، برای رفتن به باغ موزه نادری و یا همان آرامگاه نادرشاه استفاده کنید. پس از پیاده شدن در ایستگاه حرم مطهر، با 5 دقیقه پیاده‌روی به آرامگاه نادرشاه می‌رسید. گفتنی است این مکان در نیمه اول سال از ساعت 7:30 صبح تا 8 شب و در نیمه دوم سال 7:30 صبح تا 5 بعدازظهر باز است.
