اسماعیل بن عباد ادیبی مشهور و نویسنده‌ای پرتلاش بود که سِمَت وزارت را برای آل بویه نیز بر عهده داشت و با عنوان صاحب بن عباد خوانده می‌شد. او وزیری لایق و شیعی مذهب و از مدافعان سرسخت ولایت اهل البیت علیهم السلام بود و مذهب تشیع را در اصفهان بنیان نهاد. صاحب بن عباد در طول زندگی خود، بالغ بر یکصد و چهل هزار و به روایتی دویست و شصت هزار کتاب را تالیف نمود و در سال ۳۸۵ هجری قمری از دنیا رفت. آرامگاه وی یکی از زیارتگاه های شیعیان و دوستداران اهل بیت در اصفهان به شمار می‌رود. این آرامگاه در محله طوقچی قرار دارد.
در کتاب منازل الآخره نوشته جناب شیخ عباس قمی رحمت الله علیه، حکایتی آورده اند با این مضمون که: نقل است که روزی کافی الکفاه(رجال با کفایت و کاردان) "صاحب بن عباد" شربتی طلبید، یکی از غلامانش قدح شربتی آماده و به او داد. موقع نوشیدن، یکی از خواص به او گفت: آن را مخور زیرا زهر بر آن آمیخته اند! غلامی که قدح را به دست صاحب داد، ایستاده بود. صاحب گفت: دلیل صحت قول تو چیست؟ گفت: تجربه کن؛ این را بده به همان کس که به تو داده تا معلوم شود.
صاحب گفت: من این کار را صحیح نمی دانم و اجازه نمی دهم.
گفت: پس به مرغی بده تا بیاشامد.
گفت: عقوبت حیوانی جایز نیست.
پس قدح را به او رد کردو دستور داد، آن را به زمین ریزند و به غلام فرمود: از پیش من برو و دیگر داخل خانه من مشو! ولی امر کرد، حقوق ماهیانه او را بدهند و قطع نکنند.
فرمود:* یقین را به شک دفع نباید کرد و عقوبت به قطع روزی، از ناکسی است*.(منبع: سفینه البحار،ج ۳،ص۳۹).
جناب شیخ عباس قمی رحمت الله علیه در کتاب منازل الآخره در مورد جناب صاحب ابن عباد می گوید: او از وزرای آل بویه، ملجاء عوام و خاص، مرجع ملت و دولت، از خانواده شرف و عزت بوده و همان کسی است که در ادبیت، فضل، کمال و علم عربیت اعجوبه ی دهر و یگانه ی عصر خویش بوده است!
نقل شده که وقتی برای املا می نشست؛ مردم زیادی برای استفاده از آن جناب جمع می شدند، به حدی که شش نفر مستملی بودند، یعنی کلام او را به مردم می رساندند! کتب لغتی که نزد او بود، برای حمل و نقل نیاز به شصت شتر داشت. علویان، سادات، علما و فضلا محلی منیع و مرتبتی رفیع نزد او داشتند و از علما ترویج و ایشان را به تصنیف و تالیف تشویق می نمود و برای خاطر او شیخ فاضل خبیر ماهر، جناب حسن بن محمد قمی کتاب تاریخ قم را تالیف کرد.
شیخ اجل رئیس المحدثین، جناب صدوق به جهت او کتاب "عیون اخبار الرضا علیه السلام" را تصنیف و ثعالبی به جهت او "یقیمه الدهر" را جمع کرده است.
کثرت احسان و افضال او بر فقها، علما، سادات و شعرا معروف است؛ در هر سال پنج هزار اشرفی برای فقهای بغداد می فرستاد و در ماه مبارک رمضان، بعد از عصر هر کس بر او وارد می شد، اجازه ی خروج نداشت، مگر بعد از آنکه نزد او افطار کند، لاجرم در هر شب از شبهای ماه مبارک رمضان، منزلش از هزار نفر افطار کننده خالی نبود و عطا و صدقاتش در ماه مبارک رمضان برابر بود به آنچه در تمام سال به مردم می داد و اشعار بسیاری در مناقب حضرت امیرالمومنین علیه السلام و مثالب دشمنان آن حضرت سروده، وفاتش در ۲۴ صفر سال ۳۸۵ در راه سفر به ری واقع شده، جنازه اش را به اصفهان حمل کردند و قبرش در اصفهان معروف و زیارتگاه است.
