بیشترین جمعیت مربوط به پیروان زرتشت در شهر یزد می‌باشند به همین دلیل بنا‌های تاریخی زیادی مربوط به زرتشتیان در استان و شهر یزد وجود دارند. بسیاری از جاهای دیدنی یزد مربوط به پیروان این مذهب است که یکی از اسرار آمیز‌ترین آن‌ها گور دخمه زرتشتیان یزد می‌باشد. گور دخمه محلی بر سر کوه یا برج‌های سنگی است که زرتشتیان پیکر درگذشتگان خود را در آنجا در معرض هوای آزاد و آفتاب قرار می‌دادند زیرا معتقدند عنصر خاک یا مادر زمین نباید با مردار آلوده شود.
تحقیقات باستان‌شناسان و همچنین گفتار پیشوایان دینی زرتشتیان تا حدودی درباره گور دخمه‌ها توضیح داده‌اند با این حال همچنان اسرار زیادی درباره این امکان وجود دارد. بسیاری از گردشگران برای بازدید از جاهای دیدنی یزد به این استان سفر می‌کنند و قطعاً بازدید از اماکن تاریخی زرتشتیان در برنامه خود قرار می‌دهند. گور دخمه زرتشتیان به دلیل قدمت فرهنگی و تاریخی در میان جاذبه‌های گردشگری یزد جلب توجه می‌کند.
گور دخمه چیست؟
برای اینکه بتوانیم اطلاعات جامعی درباره گور دخمه زرتشتیان یزد ارائه بدهیم، باید ابتدا درباره گور دخمه و مورد استفاده آن صحبت کنیم. در آیین زرتشت تعدادی از عناصر طبیعی مانند خاک، آب، آتش و … جز عناصر مقدس به حساب می‌آمدند که نباید آن‌ها را به هیچ شکل آلوده کرد. از طرفی زرتشتیان اعتقاد دارند مرگ پایان قطعی زندگی نیست بلکه متوفی سفر دیگری را در جهانی دیگر آغاز خواهد کرد. بنا بر همه این دلایل زرتشتیان پیکر درگذشتگان را به خاک نمی‌سپردند زیرا نمی‌خواستند مادر زمین آلوده شود همچنین مانند آریایی ها که اموات را می‌سوزاندند عمل نمی‌کردند زیرا نباید آتش هم آلوده می‌شد.
زرتشتیان پیکر مردگان را به شخصی به نام نساکش می‌سپردند تا با خود به گور دخمه ببرد. گور دخمه یک کوه یا یک برج سنگی در بیابان‌های خارج از شهر و روستا بود که پیکر مرده در بالاترین قسمت آن قرار می‌گرفت تا نور خورشید آن را تجزیه کند یا اینکه حیوانات و پرندگان گوشتخوار آن را بخورند. گور دخمه به شکل دایره است که از سنگ ساخته شده و در دایره بیرونی آن اجساد مردان، در دایره میانی اجساد زنان و در دایره داخلی اجساد کودکان را قرار می‌دادند. پس از مدتی تنها استخوان مردگان باقی می‌ماند که توسط مسئول گور دخمه به چاهی در مرکز دخمه ریخته می‌شد. این چاه استودان یا استخوان‌دان نام دارد که کف آن یک تخته سنگ متحرک قرار گرفته است.
یکی از قدیمی‌ترین گور دخمه‌های جهان، گور دخمه زرتشتیان یزد می‌باشد که در ۱۵ کیلومتری شهر یزد قرار گرفته است. بنابراین توصیه می‌کنیم هنگام بازدید از جاهای دیدنی یزد حتماً سری به این گور دخمه بزنید.
خصوصیات گور دخمه زرتشتیان یزد
گور دخمه زرتشتیان با نام برج سکوت یا برج خاموشان هم شناخته می‌شود. برج خاموشان یزد یکی از جاهای دیدنی یزد است که البته برای بازدید از آن لازم نیست نگران باشید زیرا بیش از ۴۰ سال است که دیگر پیکر مردگان در این محیط قرار نمی‌گیرد. گور دخمه زرتشتیان یزد روی کوه کم ارتفاعی است و شامل یک برج استوانه‌ای شکل از جنس خشت می‌باشد. بالاترین قسمت برج که بدون سقف است یک دایره بزرگ سنگفرش وجود دارد و در مرکز آن یک چاه دیده می‌شود.
برای رسیدن به گور دخمه باید با خودرو به سمت جاده کوه بروید و سپس از پله‌هایی که بر روی دامنه کوه ساخته شده‌اند به گور دخمه برسید. بر اساس نقل قول‌های زرتشتیان منطقه یزد، چنین به نظر می‌رسد که در زمان گذشته دو برج سکوت یا گور دخمه در این محل قرار داشته که قدمت یکی از آن‌ها به زمان صفویان و دیگری به زمان قاجار می‌رسیده و زرتشتیان به تناوب از هر دو برج استفاده می‌کردند.
به عبارتی یک برج برای چند ماه برای قرار دادن اجساد به کار می‌رفت و وقتی ظرفیت به اتمام می‌رسید از برج دوم برای این کار استفاده می‌کردند. در طی چند ماه اجسادی که روی برج اول بودند تجزیه شده استخوان آن‌ها به چاه مرکزی ریخته می‌شد و با مراسمی خاص محیط دخمه تطهیر می‌گشت تا برای اجساد بعدی آماده باشد. گور دخمه زرتشتیان یزد در سال ۱۳۸۱ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به عنوان یکی از میراث ملی ایران ثبت گردید.
نکاتی برای بازدید از گور دخمه زرتشتیان یزد
- به هنگام بازدید از اماکن مذهبی به آداب و رسوم پیروان آن مذهب احترام بگذارید و سعی کنید قوانین بومگردی منطقه را رعایت نمایید.
- خوشبختانه فاصله گور دخمه زرتشتیان یزد تا شهر یزد کوتاه است بنابراین به راحتی می‌توانید از امکانات رفاهی استفاده کنید زیرا در مجموعه گور دخمه تقریباً هیچ امکاناتی وجود ندارد.
- به هیچ وجه بر روی آثار تاریخی یادگاری ننویسید و به هیچ شکل باعث فرسایش یا نابودی آن‌ها نشوید.
ساعات بازدید از گور دخمه زرتشتیان یزد
- ۶ ماه اول سال: ۷ صبح تا ۷ عصر
- ۶ ماه دوم سال: ۷ صبح تا ۵ عصر
مدت زمان لازم برای بازدید از گور دخمه حدود ۳۰ دقیقه تا یک ساعت است.
قیمت بلیط گور دخمه زرتشتیان یزد
- قیمت بلیط ورودی برای اتباع ایرانی ۵۰۰۰ تومان
- قیمت بلیط ورودی برای اتباع خارجی ۲۰۰۰۰ تومان
دسترسی به گور دخمه زرتشتیان یزد
آدرس: ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر یزد، منطقه صفائیه، کوه دخمه
برای دسترسی به این جاذبه گردشگری باید از وسایل نقلیه استفاده کنید.
