سوغات اردبیل حلوای سیاه و قرابیه تا صنایع دستی

اردبیل یکی از شهرهای شمال غرب ایران است که در گذشته با نام آرتاویل به معنی شهر مقدس شناخته می‌شده است. در کنار تاریخ و فرهنگ به یادگار مانده از گذشته، هر شهری سوغات و رهاورد مخصوص به خود را دارد که اردبیل نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این مقاله از سلطان سفر قصد داریم به بررسی و معرفی سوغات اردبیل اعم از خوراکی و شیرینی‌ها و صنایع دستی این شهر بپردازیم.

خوراکی‌های سوغات اردبیل

عسل سبلان

در اردبیل چیزی که مطمئنا از آن نخواهید گذشت خرید عسل سبلان است، چرا که سبلان از مهم‌ترین مناطق تولید عسل در ایران به شمار می‌رود. ارتفاعات این منطقه با پوشش گیاهی غنی خود در کنار چشم انداز زیبایی که دارد، امکان تولید عسلی مرغوب با کیفیت بسیار بالا فراهم کرده است. عسل در منطقه اردبیل با طعم‌های متفاوتی مانند عسل آویشن، عسل گشنیز و.. وجود دارد که هر کدام خواص دارویی ویژه‌ای دارند.

انواع حلوا اردبیل

اگر چه در میان سوغات اردبیل حلوای سیاه یا قره حلوا بیشتر شناخته می‌شود، اما حلوای سفید (آغ حلوا)، حلوای زعفرانی و حلوای زنجبیلی نیز از دیگر حلواهای معروف اردبیل است که طرفداران خود را دارد. جالب است بدانید حلوای سیاه یا قره حلوا کمی متفاوت از حلوای مرسوم تهیه می‌شود و از جوانه گندم، کنجد، شیره انگور، کره و گردو برای پخت آن استفاده می‌شود. علت تیرگی رنگ این حلوا نیز وجود شیره انگور در ترکیب آن است. اردبیلی‌ها حلوای سفید یا همان آغ حلوا را بیشتر برای مناسبت‌های مذهبی مانند عید فطر و یا برای تبریک پیوند زناشویی زوج‌های جوان می‌پزند. اصلی‌ترن ماده در تهیه حلوای سفید آرد برنج است.

باقلوای اردبیل

 باقلوا شیرینی پرطرفداری است که در هر جای ایران به سبک و سیاق خاصی تهیه می‌شود و متناسب با ذائقه مردم آن منطقه است. اردبیلی‌ها در تهیه باقلوا از شیر یا ماست، گردو، تخم مرغ و پودر پسته استفاده می‌کنند.

 شیرینی قرابیه

یکی دیگر از شیرینی‌های خوشمزه سوغات اردبیل قرابیه است. قرابیه را با سفیده تخم ‌مرغ، بادام و شکر تهیه می‌کنند و در نهایت با خلال بادام و پسته تزیین می‌شود. این شیرینی خوشمزه در بین مردم ترکیه نیز پرطرفدار است.

شکلات رسته

شکلات رسته یک شکلات خوشمزه در بین سوغات اردبیل است که در تهیه آن از آرد و کاکائو استفاده نمی‌شود و فرآیند تهیه آن طی 24 ساعت با ترکیب موادی مانند شیر، شکر، کره، خامه، سرشیر و مغز گردو انجام می‌شود. 

بالاتماز (قطاب خلخال)

نام شیرینی قطاب همیشه ما را به یاد شهر یزد و سوغات‌های خوشمزه‌اش می‌اندازد. اما اگر این بار راهی اردبیل شدید بهتر است بدانید یکی از سوغات اردبیل قطاب عسلی یا بالاتماز است که در منطقه خلخال و با عسل تهیه می‌شود. این شیرینی ترکیبی از عسل، پودر دارچین، مغز گردو و میخک است.

قند چوربی

نان برنجی یکی از شیرینی‌های سنتی اردبیل است که با نام قند چوربی شناخته می‌شود. علت نامگذاری این شیرینی به قند چوربی، استفاده از پودر قند در مواد اولیه آن است. 

قچکورگی

اردبیلی‌ها شیرینی مخصوصی برای سفره نوروز دارند که به آن قچکورگی می‌گویند. بانوان خوش ذوق و با سلیقه این شیرینی را برای سفره هفت‌سین تهیه می‌کنند.

از دیگر خوراکی‌هایی که می‌توانید برای عزیزان خود به عنوان سوغات اردبیل تهیه کنید، میتوان تخمه آفتابگردان، یارتما، پیشی، چنگونی، سه‌گوش، نان شری فطیری و نان چای چروکیستان و فتیر را نام برد. 

صنایع دستی سوغات اردبیل

صنایع دستباف

صنایع دستباف در میان سوغات اردبیل از تنوع زیادی برخوردار است، از جاجیم‌های رنگارنگ و خوش نقش و نگار که هنر دست مردمان عشایر است تا گلیم‌های دورو و پلاس هر کدام زیبایی خاص خود را دارد. پلاس نوعی گلیم بافته شده از پشم است که به عنوان زیرانداز استفاده می‌شود. می‌توانید یکی از این بافته‌های زیبا را به عنوان سوغات اردبیل بخرید تا همیشه یادگاری زیبا از این سفر در کنج خانه‌تان خودنمایی کند.

تراش شیشه

تراش شیشه هنری سنتی در اردبیل است، اساتید و هنرمندان این رشته نقوش سنتی را بر روی شیشه تراش می‌دهند.

ظرف‌های مسی

در گذشته مسگری از صنایع پر رونق بیشتر شهرهای ایران بوده است. اگر چه امروزه ظروف مسی مانند گذشته در خانه‌های ما پر استفاده نیست، اما بدون شک در اکثر خانه‌ها یک یا چند ظرف مسی چه برای استفاده و چه برای دکور و تزئینی وجود دارد. می‌توانید ظروف مسی را نیز به عنوان سوغات اردبیل از این شهر به یادگار ببرید.

نقاشی روی چرم

یکی دیگر از هنرهای دستی مردم اردبیل نقاشی روی چرم است. محصولات ساخته شده با این نقوش بسیار زیبا و منحصر به فرد هستند و می‌تواند گزینه‌ای عالی برای خرید سوغات اردبیل باشد.  برای نقاشی روی چرم معمولا از چرم دباغی شده گوسفند استفاده می‌شود.

ساخت ساز

اگر از علاقه‌مندان به موسیقی و سازهای سنتی هستید، شاید برایتان جالب باشد بدانید که ساختن سازهای سنتی در میان آذری‌ها و اردبیلی‌ها رونق بسیاری دارد. اردبیلی‌ها در ساخت سازهایی مانند سه‌تار، کمانچه، تنبک و سنتور با چوب گردو، فوفل، شمشاد و توت تبحر دارند، البته سابقه تاریخی ساخت ساز بیشتر به شهرهای مشکین‌شهر و خلخال باز می‌گردد.