بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی و یکی از شهرهای تاریخی در این استان می باشد که بی شک دیدن آن برای هر مسافری بسیار لذت بخش به یاد ماندنی خواهد بود. در این شهر ساختمانهای تاریخی زیادی وجود دارد که میتوان گفت شناسنامه تاریخی شهر بیرجند محسوب میشوند. از سوی دیگر شرایط جغرافیایی این شهر باعث شده است که از نظر جاذبههای طبیعی نیز بسیار غنی باشد. در ادامه این مطلب از سایت سلطان سفر قصد داریم در خصوص جاهای دیدنی بیرجند صحبت کنیم و شما را بیشتر با زیباییهای این شهر آشنا کنیم تا در زمان سفر به راحتی با جاذبههای توریستی آن آشنا باشید.
معرفی جاهای دیدنی بیرجند
باغ اکبریه
باغ اکبریه یکی از جاهای دیدنی بیرجند است که گفته میشود در پایان دوران زندیه یا اوایل دوران قاجار ساخته شده است. این باغ بسیار زیبا که در سال 1371 در اختیار میراث فرهنگی قرار گرفته در سالهای اولیه تاسیس خود در روستای اکبری قرار داشته که در مجاورت شهر بیرجند بوده و با گذر زمان و گسترش شهرنشینی ما شاهد این هستیم که امروزه بخشی از شهر بیرجند میباشد. مساحت این باغ در حدود 4.5 هکتار است که در یک فضای کوهستانی ساخته شده و گفته میشود که برای انجام امور مربوط به مدیریت و فعالیت های دیگر مورد استفاده قرار میگرفته است. درون این باغ دو ساختمان اصلی وجود دارد که ساختمان جدیدتر توسط شوکت الملک و ساختمان قدیمی توسط پدر او یعنی حشمت الدوله ساخته شده است.
مدرسه شوکتیه
مدرسه شوکتیه یکی دیگر از جاهای دیدنی بیرجند است که از نظر تاریخی دارای ارزش بسیار زیادی است و هر ساله گردشگران زیادی برای دیدن آن میآیند. جالب است بدانید که این مدرسه سومین مدرسه در ایران میباشد که بعد از دوره مدارسی به شکل مکتب خانههای سنتی ساخته شده است. ساختمان این مدرسه در سال 1312 و به عنوان حسینیه شوکتیه ساخته شد و در سال 1326 به مدرسه تغییر کاربری داد. قسمتهای مختلف این ساختمان عبارتند از: حمام، شاه نشین، حجره های اطراف صحن، ایوان، دلیزها، هشتی و ورودی؛ باید در نظر داشته باشید که قسمتهای مختلف این مدرسه به زیبایی و توسط هنرمندان آن زمان تزیین و همین باعث افزایش ارزش آن در نظر بازدیدکنندگان شده است. این اثر تاریخی در بیرجند میدان شهدا خیابان منتظری 3 قرار دارد.
ارگ کلاه فرنگی
ارگ کلاه فرنگی به عنوان یکی از آثار تاریخی مهم و نماد شهر بیرجند شناخته می شود، این ارگ زیبا که یکی از معروف ترین جاهای دیدنی بیرجند به حساب میآید در دوران زندیه ساخته و از آن تاریخ تا امروز بازسازیهای زیادی روی آن صورت گرفته است. گفته میشود که ساختمان اولیه این ارگ به شکلی بوده که در دو طرف آن دو بادگیر وجود داشته که به مرور زمان آنها تخریب شدهاند. این ارگ در سالهای اولیه ساخت خود محل حکومت امیر معصوم خان بوده است و با دیدن آن میتوانید متوجه شوید که از نظر معماری نیز با سایر آثار تاریخی این منطقه تفاوت زیادی دارد. برای دیدن این ارگ زیبا میتوانید به خیابان مطهری و استانداری در شهر بیرجند بروید.
بازار سنتی بیرجند
بازار سنتی بیرجند از 300 سال پیش تا امروز بافت قدیمی خود را حفظ کرده و هنوز هم برای مردم این شهر از اهمیت خاصی برخوردار است. این بازار دارای یک کاروانسرای قدیمی و بخش اصلی بازار شامل حجرههای مختلف است که در آنها خرید و فروش کالا، انبار کالاهای مختلف و دفاتر تجاری زیادی قرار دارد و به همین دلیل امروزه به عنوان یکی از جاهای دیدنی بیرجند است که هم از نظر تاریخی و هم از نظر مردم شناسی در این شهر میتواند اهمیت بسیار زیادی داشته باشد. فضای این بازار بسیار جالب و منحصر به فرد میباشد، چرا که در زمانهای قدیم همجواری با افغانستان، هندوستان، پاکستان، ترکمنستان و… فضایی جالب توجه به این مکان داده و بی شک این حال و هوا امروزه هم در این بازار احساس میشود.
باغ و عمارت رحیم آباد
باغ و عمارت رحیم آباد در حوالی شهر بیرجند و در روستای رحیم آباد قرار داد که به عنوان یکی از جاهای دیدنی بیرجند شناخته میشود. این باغ دارای قسمتهای مختلفی است که عبارتند از: دو درب ورودی از دو طرف باغ، اصطبل، عمارت کلاه فرنگی، حوضخانه، ساختمان اصلی، باغ، برجهای نگهبانی و حصار. زمانی که به این باغ زیبا میروید میتوانید یک الگوی زیبا و منظم از باغ سنتی ایرانی و خراسانی را ببینید، علاوه بر این موارد درختان زیبا و فضاسازی دلنشین ان بی شک برای هر بیننده جالب توجه می باشد. ساختمان این باغ نیز در قسمتهای مختلف خود دارای تزئینات متنوعی است که هر بینندهای را مجذوب خود میکند. برای دیدن این باغ میتوانید به زخرداد در شهر بیرجند بروید.
مسجد جامع هندوالان
مسجد جامع هندوالان بیشک یکی از باشکوهترین ساختمانهای تاریخی مذهبی در شهرستان بیرجند است و هر ساله افراد زیاد از آن دیدن میکنند. کتیبههای زیادی در این مسجد قرار دارند که با استناد به آنها میتوان گفت که این مسجد در قرن پنجم یا ششم هجری ساخته شده و همچنین کتیبه دیگری که در این مسجد قرار دارد به ما نشان میدهد که در سال 1237 یک بار مرمت شده است. زمانی که شما وارد این مسجد زیبا میشوید اولین چیزی که میبینید بنای سردر ورودی بسیار زیبای آن است و سپس چشمتان به صحن گنبدخانه و شبستان ستوندار این مسجد میافتد. از دید کسانی که به بیرجند سفر کردهاند، این مسجد یکی از مهمترین جاهای دیدنی بیرجند است و برای دیدن آن باید به روستای هندوالان در نزدیکی بیرجند بروید.
قلعه بیرجند
یکی از آثار به جا مانده از دوران صفویه در شهر بیرجند قلعه بیرجند است که حدود 3 هزار متر مربع مساحت دارد و به عنوان یکی از جاهای دیدنی بیرجند شناخته میشود. البته گفتنی است که بسیاری برای این قلعه در سالهای قبل از آن ساخته شده اما اسنادی که به جا مانده نشان میدهد که این قلعه به عنوان یک پناهگاه برای مردم این منطقه بوده و کمک میکرده که آنها از حملات ترکمن ها و ازبکها در امان باشند. این قلعه در دوران قاجاریه یک بار به صورت کامل بازسازی شده و در آن زمان نیز مورد استفاده قرار گرفته است و در آن زمان دارای هفت برج بوده که امروزه فقط ۶ برج از آنها باقی مانده است.
آبشار گیوک
آبشار گیوک به عنوان یکی از جاذبههای طبیعی استان خراسان جنوبی و جاهای دیدنی بیرجند شناخت میشود. این آبشار بسیار زیبا در انتهای یک دره سرسبز قرار دارد و متاسفانه در سالهای گذشته به دلیل ساختن یک سد در آن نزدیکی زیبای قبل را از دست داده است، اما هنوز هم گردشگران و طبیعت گردن زیادی برای دیدن این آبشار زیبا به این منطقه میآیند. در کنار شهر صنعتی بروید و سپس مسیر فرعی که به سمت جنوب واقع شده است را در پیش بگیریم تا از روستاهای دهنو، زینی و نوکند عبور کنید تا به دهکده گیوک برسید. این روستا در فاصله 5 کیلومتری از جاده بیرجند به کرمان قرار دارد و با رفتن به این منطقه شما علاوه بر دیدن این آبشار سایر قسمت زیبا و دلنشین آن را خواهید دید.
آبشار چهارده
مجموعه آبشارهای 14 در بیرجند یکی از جاهای دیدنی بیرجند است که هر ساله علاقهمندان به طبیعت زیادی را به خود جذب میکند همچنین از آنجایی که در مسیر قله باقران قرار دارد، در بین کوهنوردان این منطقه از محبوبیت خاصی برخوردار است. این مجموعه از ۸۰ آبشار کوچک و بزرگ تشکیل شده که مناظر بسیار زیبایی را در این منطقه به وجود آوردند و بی شک هر بینندهای با مشاهده این آبشارها انگشت به دهان خواهد ماند. برای دیدن این مجموعه آبشار شما باید به پنج کیلومتری جنوب بیرجند و در ارتفاعات رشته کوه های باقران بروید. این آبشار در کنار روستای چهارده قرار دارد که فضای داخلی این روستا و مناظر اطراف را نیز بسیار زیبا و دلنشین هستند.
بند دره
بند دره یکی از وسیع ترین و مهمترین بندهای کوهستانی در شهر بیرجند می باشد که در سال ۱۲۹۴ به دستور امیر شوکت الملک ساخته شده است. این اثر تاریخی که در اواخر دوران زندیه و اوایل دوران قاجار ساخته شده امروزه به عنوان یکی از جاهای دیدنی بیرجند شناخته میشود. مصالح اولیه برای ساخت این بند ساروج، ملات آهک، سنگ و آجر بوده و ارتفاع آن در حدود ۱۵ متر و طول آن در حدود ۳۵ متر است. این سد در فاصله ۵ کیلومتری در انتهای خیابان مدرس شهر بیرجند است و میتوان گفت که در قسمت میانی رشته کوه باقران قرار دارد. دیدن این منطقه برای افرادی که به طبیعت علاقه هستند بی شک لذت بخش خواهد بود.
کویر سه قلعه بیرجند
یکی از جالب ترین جاهای دیدنی بیرجند که برای طبیعتگردان بسیار مهم و دوست داشتنی است کویر سه قلعه میباشد که در سالهای اخیر و با ورود سرمایه سرمایهگذاران خصوصی پیشرفت زیادی کرده است. امروزه امکانات زیادی در این مکان وجود دارد که بی شک به گردشگرانی که به این منطقه میآیند اجازه میدهد که اقامت بسیار خوب و دلنشینی داشته باشند بتوانند از تفریحهای بسیار متنوع منطقه استفاده کنند. این کویر که در نزدیک شهرستان سرایان و در اطراف شهر سه قلعه قرار دارد از نظر جغرافیایی در مکان بسیار خوبی واقع شده و از مسیر جریان گرد و غباری منطقه به دور است. در این منطقه شما میتوانید از دریاچه نمک، تپه ماهور (شنهای روان) دیدن کنید