سوغات زنجان از چاقو تا شیرینی زنجانی‌ها

زنجان یکی از شهرهای پر از هنر و صنایع دستی است. اکثر ما در اولین لحظه با شنیدن نام زنجان به یاد چاقوهای خوش ساخت زنجان می‌افتیم، اما بی‌گمان صنایع دستی و سوغات زنجان تنوع بسیار زیادی دارد به طوری که خوراکی‌ها و شیرینی زنجانی‌ها نیز در شهرت کم از چاقوی زنجان ندارد. در ادامه این مقاله از سلطان سفر قصد داریم به معرفی صنایع دستی و خوراکی‌های سوغات زنجان بپردازیم. پس اگر عازم زنجان شده‌اید و در انتخاب سوغات زنجان برای عزیزان‌تان سردرگم هستید با ما همراه باشید.

خوراکی‌‌های سوغات زنجان

خوراکی‌های خوشمزه و خاص هر شهر همیشه تجربه‌ای خاص در سفر است که می‌توان عطر و طعم آن را تا فرسنگ‌ها دورتر به ارمغان برد تا لذت و شیرینی سفر و خاطرات خوش آن را با عزیزان خود سهیم شویم. زنجان نیز مانند هر یک از شهرهای ایران خوراکی‌های خاص خود را دارد.

نان اردک

اردک یکی از نان‌هایی محلی زنجان است که به عنوان سوغات زنجان نیز بسیار پرطرفدار است. در گذشته این نان توسط زنان پخته می‌شده، اما امروز پای این نان به قنادی‌ها رسیده است. برای تهیه این نان خمیری با آرد، شیر، شکر، تخم مرغ و بکینگ پودر آماده می‌شود، سپس آن را درون روغن سرخ می‌کنند و به این ترتیب نان اردک پخته می‌شود.

شیرینی شستی

می‌توان گفت معروف‌ترین شیرینی زنجانی‌ها شیرینی شستی است که توسط بانوان به صورت خانگی و همچنین در شیرینی‌ فروشی‌های زنجان تهیه می‌شود. دلیل نامگذاری این شیرینی به نام شیرینی شستی در طرز تهیه آن است، بدین صورت که با انگشت شست حفره‌ای روی خمیر ایجاد کرده و درون آن مربا، عسل و یا شیره انگور قرار می‌دهند. سپس آن را به پودر پسته، بادام، کنجد و… آغشته می‌کنند.

نان چایی زنجان

نان چای که در زبان ترکی چای چوره‌گی نامیده می‌شود از خوراکی‌های خوشمزه زنجان به‌خصوص در ماه مبارک رمضان است. البته نان چای در تمام طول سال در  زنجان پخت می‌شود و مواد اولیه آن شامل تخم مرغ، شیر، شکر، روغن، آرد، وانیل، هل و شربت است.

زیتون

همه ما وقتی به خرید زیتون فکر می‌کنیم ناخودآگاه به یاد شهرهای شمالی ایران می‌افتیم و زیتون را بیشتر سوغات گیلان می‌دانیم. اما بهتر است بدانید که زیتون طارم زنجان از مرغوب ترین زیتون‌های کشور محسوب می‌شود. طارم یکی از بزرگترین تولیدکنندگان برگ زیتون نیز به شمار می‌رود.

انگشت پیچ

انگشت پیچ یکی از شیرینی‌هایی است که بیشتر به عنوان سوغات همدان شناخته می‌شود، اما در زنجان نیز می‌توانید طعم این خوراکی خوشمزه را بچشید. به طور کلی انگشت پیچ به خاطر غلیظ و کش مانند بودن آن که شبیه عسل و شیره انگور است به این نام شناخته می‌شود. این خوراکی خوشمزه از ترکیب سفیده تخم مرغ، گلاب، شکر و آب ساخته می‌شود.

نان برنجی

نان برنجی اگرچه یکی از شیرینی های رایج در بیشتر شهرهای ایران است. اما زنجانی‌ها معتقدند ریشه و اصالت این شیرینی به شهر زنجان بر می‌گردد. این شیرینی که از گلاب، تخم مرغ، پودر قند، آب، آرد برنج، تخم خرفه، روغن کرمانشاهی یا کره تهیه می‌شود، از خوراکی‌های خوشمزه زنجان است. این شیرینی به سبب بافت نرمی که دارد معمولا در هنگام جابجایی پودر می‌شود و گزینه مناسبی برای سوغات بردن نیست. پس بهتر است بگوییم طعم نان برنجی را در زنجان تجربه کنید.

صنایع دستی سوغات زنجان

هر خطه از کشور زیبای ما ایران گنجینه‌ای از هنرهای دستی و صنایع زیبایی است که دست‌مایه تلاش، ذوق و هنر مردمان آن خطه است. در این میان وقتی قدم به شهر زنجان می‌گذارید به راستی که در انتخاب بین این همه زیبایی و هنر سردرگم خواهید شد. صنایع دستی زنجان با تنوع بی‌شمار و زیبایی چشم نواز خود می‌تواند بهترین یادگار یک سفر برای عزیزان شما باشد.

ملیله کاری

یکی از قدیمی‌ترین هنرهای دستی مردم زنجان ملیله‌کاری است که بر حسب کتب و شواهد تاریخی قدمت آن به قرن دهم هجری باز می‌گردد. این هنر از گذشته‌های دور تا اواخر دوره قاجار مختص شهر زنجان بوده است، اما پس از آن که هنرمندان این رشته به شهرهای دیگری مانند تهران و اصفهان مهاجرت کردند این هنر و صنعت به شهرهای دیگر ایران نیز منتقل شد. ملیله‌کاری معمولا بر روی فلز نقره انجام می‌شود و میتوان گفت از گران‌بهاترین سوغات زنجان به شمار می‌رود.

چاقو زنجان

چاقوی زنجان را به جرات می‌توان شناخته شده‌ترین صنایع دستی و سوغات زنجان نامید. زیبایی و ظرافت ظاهری چاقوی زنجان در کنار کیفیت عالی آن حاصل ساعت‌ها چکش‌کاری و حرارت دیدن فولاد سخت و ضد زنگ در دستان استادان ماهر این هنر است. اصلی‌ترین مشخصه چاقوی زنجان یکپارچه بودن قسمت تیغه چاقو و دسته آن است. در قدمت و اصالت هنر چاقو سازی مردمان زنجان همین قدر بدانید که قدیمی‌ترین چاقوی به دست آمده از مجموعه مرد نمکی زنجان متعلق به هجده قرن پیش از میلاد است.

چارق دوزی

یکی از هنرهای ظریف و زیبای زنجان چاروق دوزی است که به شکل‌های گوناگونی ساخته می‌شود و بخش عمده مواد اولیه آن از چرم می‌باشد. چاروق در فرهنگ معین به کفش چرمی گفته می‌شود که توسط بند به ساق پا بسته می‌شوند. چاروق‌ها بیشتر زنانه بوده و جنبه زیبایی و تشریفاتی دارند. این پاپوش‌های زیبا را می‌توان به عنوان سوغاتی ماندگار از سفر زنجان به ارمغان برد.

قالیبافی، گلیم و جاجیم

فرش‌ و دست‌بافته‌های زیبا در اکثر نقاط ایران از هنرها و صنایع دستی رایج محسوب می‌شود. با این حال طرح‌ها و نقشه‌ها در مناطق گوناگون به قدری تفاوت دارند که اصالت این بافته‌ها را منحصر به آن منطقه می‌کند. در زنجان نیز انواع فرش، گلیم و جاجیم به دست استادان ماهر بافته می‌شود. از متداول‌ترین طرح‌ها در فرش‌بافته های زنجان می‌توان به طرح ریز ماهی، نقشه قلتوق، ماهی درهم، بیجار و افشار اشاره کرد.
 

سوغات و صنایع دستی زنجان به همین موارد ختم نمی‌شود و صنایع بسیار زیبای دیگری مانند جوراب و دستکش‌های دستباف، حکاکی روی فلزات، نمد بافی، منجوق دوزی و گلدوزی، تابلوی خاتم و مینیاتور در بازار زنجان به چشم‌تان می‌خورد که هر کدام می‌تواند گزینه‌ای خوب به عنوان سوغات زنجان باشد.