غار کسب ملایر

غار کسب در زیر تپه​ای بزرگ که محل استقرار قلعه روستا در روزگار گذشته بوده، و در تشکیلاتی از کانی​های بکر ساخته شده است. این نهانگاه از شبکه​ای از دهلیزهای طولانی و کوتاه، چاه​های کوتاه و بلند، و چند اتاق به ابعاد ۸/۱×۲×۲ و هم چنین دو یا سه چاه منتهی به آب و هواکش​هایی که اکنون روی آن​ها با تخته سنگ پوشیده شده، تشکیل شده است.

استخوان بندی نهانگاه چنین است که پس از ورود به چاه آب یکی از خانه​های روستا و طی ۳ متر فرود به کانالی که در دو طرف طوقه چاه قرار دارد، برمی خوریم. با انتخاب کانال شرقی، که ۶۰ سانتی متر عرض و ۸۰ سانتی متر ارتفاع دارد، پس از طی چند متر به یک دو راهی می​رسیم. بعد از انتخاب کانال سمت راست و طی حدود چند متر، به یک دو راهی دیگر برمی خوریم. کانال اول بیش از چند متر امتداد ندارد و کانال شرقی با طی ۲ متر به راهرویی به عرض یک متر و ارتفاع ۸۰/۱ متر که در دو طرف آن ۴ اتاق ۸/۱×۲×۲ متری قرار دارد، می​رسد. سپس کانال تنگ می​شود و حالت اولیه خود را بازمی یابد و به دو راهی دیگری با همان ابعاد مسیر کانال شمالی جنوبی منتهی می​شود. این کانال بعد از طی چند متر بن بست می​شود و بخش جنوبی آن چند متر ادامه می​یابد و به یک چاه ۵/۱ متری دیگر می​رسد. در کف چاه، کانالی از دو طرف ادامه دارد، بخش شمالی آن پس از چند متر بن بست می​شود و بخش جنوب غربی آن پس از چند متر به چاهی دیگر می​رسد که باید از کف آن ۵/۱ متر صعود کنیم و به کانالی دیگر برسیم؛ این کانال با طی چند متر و با عبور از کنار یک کانال هم سطح خود، به همان چاه اصلی و آب دار نخست می​رسد. بعضی از بخش​های کانال​ها، در گذشته مسیرهای دیگر و یا راه خروج و فرار بوده​اند که اکنون باعث ریزش سقف غیرقابل عبورند.

از سمت ملایر با طی ۲۶ کیلومتر به شهر جوکار می​رسیم. فاصله روستای کِسب از شرق جوکار ۷ کیلومتر است.