- ساعت کاری باغ دلگشا: بازدید از خود باغ، همه روزه از ساعت 8 صبح تا 10 شب. بازدید از موزه‌ی باغ دلگشا، همه روزه از ساعت 9 صبح تا 9 شب.
- آدرس دقیق: شیراز، محله سعدیه جنوبی، بلوار هفت تنان، خیابان نارنجستان.
باغ دلگشا از زیباترین باغ‌های ایران است که در شهر شیراز واقع شده است. این باغ دارای ساختاری منحصر به فرد است و قدمت آن به دوره ساسانیان، صفویان و قاجاریان برمی‌گردد. در ادامه این مطلب با معرفی این باغ و بخش‌های مختلف آن با ما همراه باشید.
تاریخچه باغ دلگشا
باغ دلگشا دوره‌های تاریخی زیادی را به خودش دیده است و سابقه آبادانی آن به دوران ساسانیان و پیش از اسلام برمی‌گردد. به اعتقاد برخی دیگر از باستان شناسان حیات این باغ در دوره آل اینجو و آل مظفر بوده و به گفته جیمز موریه، دیپلمات و نویسنده بریتانیایی، حیات باغ دلگشا به دوران زندیه برمی‌گردد. شواهد تاریخی نشان می‌دهند که این باغ در دوران تیمور گورکانی که اولین پادشاه تیموری است، دوران اوج خود را دیده است، به طوری که تیمور گورکانی پس از دیدن این باغ شیفته آن شده و دستور ساخت باغی با همین نام را در سمرقند می‌دهد. دوران اوج باغ دلگشا در دوره صفویه و افشاریه نیز ادامه می‌یابد تا زمانی که در سال 1150 محمد تقی خان شیرازی بر علیه نادر شاه افشار شورش می‌کند و در حین این شورش باغ دلگشا نیز مورد تعرض واقع شده و به مانند دیگر باغ‌های شیراز از بین می‌رود. پس از مرگ نادرشاه و هرج و مرج‌های به وجود آمده از این باغ تنها ویرانه‌ای باقی می‌ماند.
پس از مدتی در دوره زندیه که آبادانی به کشور برمی‌گردد، شیرازی که آن زمان پایتخت کشور و مسند قدرت کریم خان زند بوده از این قائده دور نمانده و دوباره احیا می‌شود. در نتیجه باغ دلگشا نیز دوباره ساخته شده و شکوفایی آن بار دیگر از راه می‌رسد. پس از گذشت سال‌های بسیار باغ همچنان سرپا و زیبا باقی می‌ماند و دوره قاجار حاج ابراهیم اعتماد الدوله شیرازی با مرمت کردن این باغ، آن را زیباتر می‌کند ولی پس از مدتی باز هم از این باغ ویرانه‌ای باقی می‌ماند. در سال 1336 نواب رضا قلی میرزا باغ را می‌خرد و آن را مرمت می‌کند و عمارت کلاه فرنگی را در وسط این باغ بنا می‌کند. پس از گذشت چندین سال مالکیت این باغ به حاجی میرزا علی اکبر قوام الملک می‌رسد که او هم بر روی مرمت این باغ کار می‌کند و ایوان و ستون‌های فعلی را به آن می‌افزاید. تا حدود 50 سال پیش مالکیت این باغ همچنان در دست دختر قوام الملک بود تا شهرداری تملک آن را در اختیار گرفت و باغ را به مکانی عمومی تبدیل کرد.
قسمت‌های مختلف باغ دلگشا
دور تا دور باغ دلگشا نرده فرا گرفته است ولی به دلیل وجود درختان بلند، این نرده‌ها زیر درختان پوشانده شده‌اند. در مرکز این باغ زیبا کوشک بنا شده و در اطراف آن آبنماها و جوی آب‌های متعددی وجود دارد. از هر سمتی که بخواهید به کوشک باغ برسید، آبنما و جوی آبی زیبا را خواهید دید. شاید بتوان دیدنی‌ترین بخش این باغ را عمارت و یا همان کوشک آن دانست که قدمت آن به دوران زندیه برمی‌گردد. این عمارت در بخش شمالی دارای دو طبقه و در بخش جنوبی دارای سه طبقه است. این بنا به شیوه کاخ‌های ساسانی بیشاپور ساخته شده و دارای یک تالار و چهار شاه نشین است. داخل عمارت زیبا دیوارهای آینه کاری شده، نقاشی رنگ روغن، گچ‌بری‌های گل و بته مانند و سقف‌های چوبی وجود دارد که هر کدام از این موارد به خاص بودن این عمارت می‌افزایند.
باغ دلگشا مساحتی برابر با 7.5 هکتار دارد و به دلیل وجود درخت‌های بسیاری از بهار نارنج، عطر بهار نارنج فضای باغ را بسیار دل‌انگیز می‌کند. از این رو اردیبهشت بهترین زمان بازدید از این باغ است تا از بوی خوش بهارنارنج سرمست شوید.
گفتنی است امروزه باغ دلگشا به موزه‌ای تبدیل شده که در آن می‌توانید وسایل قدیمی بسیاری از دوره‌های مختلف ایران مشاهده کنید. به طور مثال در این موزه قرآن نوشته شده بر روی پوست آهئو به جا مانده از دوره سلجوقیان، کبریت، نقشه‌های ایران از دوره هخامنشیانتا قاجار، انواع رادیوهای قدیمی مانند رادیو نفتی، تمبر، مبریت، سکه‌های مختلف و ... وجود دارد.
چگونه به باغ دلگشا برویم؟
باغ دلگشا در نزدیکی آرامگاه سعدی و در بخش شمال شرقی شهر شیراز در ضلع جنوبی تنگ آب خان و در دامنه کوهستان واقع شده است. اگر به آرامگاه سعدی سر زدید و می‌خواستید از این باغ نیز دیدن کنید، با 5 دقیقه پیاده‌روی می‌توانید به این باغ زیبا برسید. از ان‌جایی که این محل همیشه شلوغ است، بهتر است با ماشین سخصی نرفته و از آرامگاه سعدی تا باغ دلگشا را پیاده بروید و از محیط اطراف و خیابان‌های زیبای آن جا نیز بهره ببرید.
